هاتف(وفات 1198)

سید احمد حسینی اردوبای اصفهانی متخلص به هاتف، حکیم و طبیب و ادیب و عارف و شاعر، از شعرای معروف قرن دوازدهم هجری در اصفهان است. سالهای آخر عمر خود را در شهرهای قم و کاشان و اصفهان به سر برده و علت آن این بوده که با آذر و صباحی رفیق صمیمی و دوست یکدل بوده و این سه فرزند زندگانی را با هم می گذرانده اند.

مدتی صباخی و هاتف در اصفهان با آذر ئ زمانی آذر و هاتف نزد صباحی در کاشان بوده اند و محل سکونت اصلی هاتف در قم بوده و هم در این شهر بدرود حیات گفته است. هاتف معروفترین شاعر عهد افشار و زندیه است و به زبان عربی و فارسی هر دو شعر گفته و روزگاری به طبابت می گذارنیده است. معروف ترین اثر هاتف ترجیح بند عرفانی اوست که الحق در نهایت استادی گفته و قصاید و غزلیاتش نیز نمونه ذوق سرشار و مهارت این شاعر گرانمایه است.

هاتف از جمله شعرای انجمن ادبی مشتاق است که در نهضت ادبی اصفهان شرکت داشته و در منسوخ کردن سبک هندی سهمی بر عهده گرفته. دیوان اشعارش که محتوی غزلیات و قصاید و رباعیات اوست مکرر به طبع رسیده است.

مجمر اصفهانی

سید حسین طباطبایی متخلص به مجمر و ملقب به متهد الشعرا از شعرای گرانمایه و توانای قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم است. زادگاهش زواره از قرای اردستان از نواحی اصفهان است. علوم ادبی را در جوانی فرا گرفت و به مجمعی که به دستیاری نشاط در اصفهان تشکیل شده بود وارد گردید. با نشاط انس و الفتی تام داشت. پس از چندی اقامت در اصفهان عزم سفر کرد و به تهران مسافرت نمود و سرانجام به دستگاه فتحعلی شاه بار یافت و از طرف وی مهربانیها و اکرامها دید و ملقب به مجتهد الشعرل گردید شعرش روان و بی پیرایه است و در غزل یکی از بهترین مقلدان سعدی است و بسیاری از غزلهای سعدی را استقبال کرده است. دیوانش را بیشتر قصاید مجمر تشکیل می دهد و در قصیده از انوری و خاقانی و معزی پیروی کرده است . گذشته از آن در دیوانش هزل و هجو و قطعه هم زیاد دیده می شود. یک مثنوی هم دارد که به سبک تحفه العراقین خاقانی است. در اغز هم دست داشته و مفرداتی نیز مانند مفردات صائب داشته است. وفاتش در جوانی در سال 1225 اتفاق افتاد و مزارش در قم واقع است.

مشتاق

میر سید علی مشتاق شاعر، ادیب، حکیم و عالم از شعرای نامدار و ادبای عالیقدر اصفهان است آذر بیگدلی در تذکره خود درباره او می گوید بعد از آن که سلسله نظم اسلها بود که به تصرف نالایق متاخرین از هم گسیخته بود به سعی تمام و جهد مالاکلام او پیوند اصلاح یافته و اساس شاعری متاخرین را از هم فرو ریخته بنای نظم فصحای بلاغت شعار متقدمین را تجدید نمود. پس از وفاتش آذر و هاتف و صبا سه تن از شاکردانش دیوانش را مرتب و مدون ساختند.

مشتاق از ابتدای جوانی به سرودن اشعار مایل بوده و غزل و رباعی را مورد همت خود قرار داده و در اثر انس با شعرای زمان به فکر تاسیس انجمن ادبی برآمد و اغلب شعرای همعصر او در این انجمن شرکت نموده و عده زیادی از تازه شاعران به عنوان شاگردی حاضر شده و به کسب ادب و فنون شعر

طبیب اصفهانی

 میرزا عبدالباقی فرزند میرزا محمد رحیم طبیب اصفهانی از شاعران مشهور اصفهان در قرن دوازدهم هجری است. تولدش در اصفهان به سال 1127 هجری واقع شد. جد و پدر طبیب به شغل طبابت در دربارپادشاهان صفوی روزگار می گذرانیده و بسیار مورد احترام بوده اند و خود طبیب نیز مدتی از اطبای مورد اعزاز و احترام نادرشاه بوده و در دستگاه وی مشغول طبابت بوده است شعرش روان و دلکش است دیوان شعری دارد که هنوز به چاپ نرسیدخ است. وفاتش به سال 1171 هجری قمری در اصفهان اتفاق افتاده است.

شرف الدین شفروه

شرف الدین محمد شفروه اصفهانی از شاعران قرن ششم و اهل شفروه است. وی را از اقران جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و رفیع الدین لنبانی دانسته اند. شرف الدین شفروتخ از مداحان ارسلام بن طغرل سلجوقی بوده و گذشته از ارسلان سلجوقی اتابک شیرگیر و طغرل بن ارسلام را نیز مدح گفته است. وفاتش حدود سال 600 هجری واقع شده و دیوانی داشته که قریب هشت هزار بیت شعر داشته است.

رفیع الدین لنبانی

رفیع الدین ابوطاهر عبدالعزیز بن مسعود لنبانی اصفهانی (لنبان یکی از محلات قدیمی مغرب شهر اصفهان است) از شعرای توانای اصفهان در قرن ششم هجری است.خاندان وی بیشتر به علم و ادب شهرت داشته اند خاندانش باخجندیان بستگی داشته اند و خود رفیع الدین هم از باخجندیان زیاد نام می برد وی به دو زبان فارسی و عربی شعر مر گفت و در روزگار خود شهرت بسیار داشت و از اشعار او بیش از هزاربیت در دست نیست سخنش روان و خالی از تکلف و آراسته به مضامین بدیع و افکار بلند است.

تدوین : فریناز عنایت دبیر ادبیات